Το Παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα
Εισαγωγή
Το Παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης θεωρούνταν από τα σπουδαιότερα του κόσμου και οπωσδήποτε το πιο σημαντικό μουσείο με αναφορά στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό. Κτίστηκε πάνω στον βράχο της Ακρόπολης το 1874, σε τρόπο που να μην προσβάλλει αισθητικά τα μνημεία, ούτε να είναι ορατό από οπουδήποτε στην πόλη της Αθήνας.
Οι ανασκαφές που ακολούθησαν, στο τέλος του 19ου αιώνα, αποκάλυψαν τεράστιο πλούτο ευρημάτων που ήταν αδύνατο να εκτεθούν στον περιορισμένο χώρο του μουσείου. Έτσι, οι επιγραφές, τα μπρούτζινα, τα πήλινα και μια ποικιλία από άλλα ευρήματα βρίσκονται τώρα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου μεταφέρθηκαν αρχικά για συντήρηση. Η κατάσταση επιβαρύνθηκε με την αποκαθήλωση των μαρμάρινων τεμαχίων από τις Ζωφόρους του Παρθενώνα (δηλαδή ό,τι απέμεινε από τη ληστρική επιδρομή του Έλγιν) και τη μεταφορά τους στο Παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης, μαζί με τις Καρυάτιδες (τις μαρμάρινες κόρες που υποβάσταζαν το νότιο εξώστη του Ερέχθειου). που απομακρύνθηκαν από τη θέση τους για να προφυλαχτούν σε ειδική αεροστεγή προθήκη με ατμόσφαιρα αζώτου, γιατί η ατμοσφαιρική ρύπανση είχε προσβάλει την μαρμάρινη επιφάνεια και είχε καταστρέψει τις λεπτομέρειες των προσώπων τους.
Η συλλογή του Μουσείου περιλάμβανε:
Γλυπτά αναθήματα της Αρχαϊκής Περιόδου
Αετώματα Ναών που χρονολογούνται από την Αρχαϊκή Περίοδο
Αρχαϊκούς Ιππείς
Γλυπτά του αυστηρού ρυθμού.
Αετώματα - μετόπες Παρθενώνα.
Τη Ζωφόρο του Παρθενώνα.
Τη Ζωφόρο του Ερεχθείου.
Θωράκια Ναού Αθηνάς Νίκης.
Τη Ζωφόρο του Ναού Αθηνάς Νίκης
Τις Καρυάτιδες.
Πήλινα ειδώλια και αγγεία Ιερού Νύμφης.
Όλοι μας, παρά το δημόσιο διάλογο και τις έντονες αμφισβητήσεις, περιμέναμε με ανυπομονησία την ολοκλήρωση του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, ώστε όλος ο πλούτος των ευρημάτων της Ακρόπολης και του Παρθενώνα να στεγαστεί και να εκτεθεί σωστά και με την μεγαλοπρέπεια που τους πρέπει, στις καλύτερες δυνατές συνθήκες (φωτισμού, τοποθεσίας, χώρου, φίλτρων αέρα και θεματικής συνέπειας), και έτσι να στερήσουμε από τους επίγονους του λόρδου Έλγιν από όλες τις αμφιλεγόμενες δικαιολογίες που προβάλλουν για να μπορούν να συνεχίσουν να κρατούν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα χωρισμένα από τα όμοιά τους και τον Παρθενώνα σε κατάσταση ακρωτηριασμού.
Επιτέλους, μετά την ολοκλήρωση του Νέου Μουσείου, μπορέσαμε να μεταφέρουμε τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς του Παλαιού Μουσείου στο Νέο. Τρεις τεράστιοι γερανοί μετέφεραν, από τον Οκτώβριο του 2007 μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού του 2008, τα εκθέματα, κατάλληλα συσκευασμένα σε 4.500 μεγάλα κιβώτια. Ήταν η πρώτη φορά που αυτοί οι θησαυροί εγκατέλειπαν τον Ιερό βράχο. Ακόμα, όμως, δεν ήταν δυνατή η επίσκεψη στο Μουσείο, αφού πολλά έπρεπε να γίνουν για την σωστή έκθεση των καλλιτεχνημάτων, και αυτών που υπήρχαν στο Παλαιό Μουσείο και των άλλων που μεταφέρθηκαν από τους χώρους όπου φυλάσσονταν, αφού το Παλαιό Μουσείο είχε από πολύ καιρό κορεστεί.
Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης είναι επισκέψιμο από τον Ιούνιο του 2009. Όμως, το άλμπουμ για το Παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης έχει ακόμα τη χρησιμότητά του για την ενημέρωση των επισκεπτών μας. Η απόφαση των υπεύθυνων για απαγόρευση της φωτογράφησης στο νέο μουσείο κάνει την παουσίασή του προβληματική. Δεν αμφιβάλλουμε πως θα είχαν σοβαρούς λόγους για να απαγορεύσουν την φωτογράφηση, ας μας επιτρέψουν όμως να τους επισημάνουμε πως οι καιροί έχουν αλλάξει, πως στον αιώνα της Πληροφορίας ό,τι δεν προβάλλεται διαδικτυακά δεν επιτυγχάνει την προβολή που του αξίζει. Φοβόμαστε πως, παρά τη θετική προβολή από τα Μέσα, στο διαδίκτυο επικρατεί η αρνητική προβολή του νέου μουσείου από τα προβλήματα και τον αντίλογο πριν και κατά την ανέγερσή του, παρά η θετική του προβολή από την αναμφισβήτητη αξία του. Ευτυχώς που η αμφιλεγόμενη απόφαση λήφθηκε δέκα περίπου μέρες μετά τα εγκαίνια, και στο μεταξύ είχαμε προλάβει να φωτογραφήσουμε αρκετά από τα εκθέματα. Εργαζόμαστε πάνω στις φωτογραφίες και σύντομα θα τις παρουσιάσουμε στο διαδίκτυο. Θα κάνουμε το παν ώστε το σημαντικότερο μουσείο για την Ιστορία της Τέχνης σε όλο τον κόσμο να γίνει γνωστό στους φίλους και επισκέπτες της πατρίδας μας, ώστε να μην υπάρχει ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ επισκέπτης της Αθήνας που να παραλείψει να επισκεφθεί το Μουσείο μας. Θεωρούμε απαράδεκτο άλλα μουσεία, στην Ευρώπη και αλλού, με εκθέματα αξίας υποδεέστερης και εισιτήριο εισόδου υψηλότερο από αυτά του Μουσείου της Ακρόπολης, να δέχονται πολλαπλάσιους επισκέπτες! Μέχρι τότε, παρακαλούμε απολαύστε τις αρχαιότητες της Ακρόπολης στο παλιό τους "σπίτι".
(Φωτογραφίες: Μιχάλης Τζιώτης)
Επιλέξτε σελίδα του Άλμπουμ:
Μπορείτε να μεγεθύνετε τις φωτογραφίες κάνοντας κλικ.
Αίθουσα 5 (V): Το Αέτωμα της ΓιγαντομαχίαςΑγάλματα προερχόμενα από το αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς, τον οποίο ανήγειραν οι Πεισιστρατίδες το 520 π.Χ. Απεικονιζόταν η Γιγαντομαχία. Στο μέσον εμφανίζεται η Αθηνά. Οι άλλες τρεις μορφές είναι Γίγαντες.
Τα γλυπτά του αετώματος της Γιγαντομαχίας αποτελούν μέρος του διάκοσμου του Αρχαίου Ναού, τα θεμέλια του οποίου βρίσκονται στα νότια του Ερεχθείου.
Παλαιότερα είχε υποστηριχθεί ότι ο ναός είχε μια πρωιμότερη πρώτη φάση, στην οποία ανήκουν τα πώρινα αρχιτεκτονικά γλυπτά που εκθέτονται στην Αίθουσα ΙΙ. Τα μαρμάρινα γλυπτά αποδίδονται, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, σε ανακαίνιση του ιερού γύρω στα 525 π.Χ. από τους γιους του Πεισίστρατου.
Σήμερα επικρατέστερη είναι η άποψη ότι υπήρξε μόνο μία οικοδομική φάση στην τελευταία δεκαετία του 6ου αιώνα, δηλαδή στα χρόνια της εγκαθίδρυσης του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Αθήνα.
Ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Αθηνά Πολιάδα και στέγαζε το λατρευτικό της ξόανο. Καταστράφηκε από τους Πέρσες στα 480 π.Χ.
Τα γλυπτά είναι από παριανό μάρμαρο, λαξευμένα περίοπτα, καινοτομία στην οποία έφτασε η αρχιτεκτονική γλυπτική στα ύστερα αρχαϊκά χρόνια.
Το ανατολικό αέτωμα του ναού είχε ως θέμα τη Γιγαντομαχία, δηλαδή τη μάχη των θεών του Ολύμπου εναντίον των Γιγάντων. Από τη συνολική σύνθεση έχουν αποκατασταθεί από θραύσματα η Αθηνά, που καταβάλλει τον γίγαντα Εγκέλαδο (σώθηκε το ένα του πόδι), ένας γίγαντας πεσμένος στο έδαφος και δύο άλλοι μισογονατισμένοι στις γωνίες του αετώματος.
Το δυτικό αέτωμα κοσμούσε σύνθεση λεόντων που κατασπαράζουν ταύρο, αποσπασματικά διατηρημένη. Δύο ημίτομα άλογα προέρχονται από μετωπική παράσταση τεθρίππου, ίσως του Δία, που σύμφωνα με παλαιότερη άποψη, θα ήταν στο κέντρο του αετώματος της Γιγαντομαχίας, ενώ σύμφωνα με νεότερη, θα καταλάμβανε το κέντρο του δυτικού αετώματος.
Οι μορφές εντυπωσιάζουν με τη δυναμική πλαστική τους και τις έντονες κινήσεις τους, καθώς και με τη δήλωση των λεπτομερειών που τονίζονταν άλλοτε με χρώματα, όπως η αιγίδα της Αθηνάς. Είναι έργα μεγάλου καλλιτέχνη που παραμένει άγνωστος. Από τους μελετητές έχουν προταθεί σημαντικοί γλύπτες της αρχαϊκής εποχής, από τους οποίους επικρατέστεροι είναι ο Αντήνωρ και ο Ένδοιος.
Στον γλυπτό διάκοσμο του ναού έχουν αποδοθεί επίσης οι λίθοι ανάγλυφης ζωφόρου με παράσταση Ερμή (Ακρ. 1343) και ηνίοχου άρματος (Ακρ. 1342, στην αίθουσα IV). Στην κεράμωση του οικοδομήματος που ήταν ολομάρμαρη ανήκει η λεοντοκεφαλή-υδρορρόη (Ακρ. 69) που επέστεφε τη γωνία ενός από τα αετώματα.
Akr 631. Το Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς
Αγάλματα προερχόμενα από το αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς, τον οποίο ανήγειραν οι Πεισιστρατίδες το 520 π.Χ. Απεικονιζόταν η Γιγαντομαχία. Στο μέσον εμφανίζεται η Αθηνά. Οι άλλες τρεις μορφές είναι Γίγαντες. Ο ένας από αυτούς φαίνεται πίσω από το άγαλμα της Αθηνάς. Εκείνος της άλλης γωνίας υπάρχει σε ξεχωριστή φωτογραφία πιο κάτω στην ίδια σελίδα. |
|
Akr 631. Το Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς
Κοντινό πλάνο από το άγαλμα της Αθηνάς |
|
Akr 631. Το Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς
Λεπτομέρεια των χρωμάτων του μανδύα της Αθηνάς |
|
Akr 631. Το Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς |
|
Akr 631. Το Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς
Προσπαθούμε να φανταστούμε το εκθαμβωτικό μεγαλείο και τη λαμπρότητα αυτού του αριστουργήματος στην αρχική του θέση, στον Αρχαϊκό ναό της Αθηνάς, περισσότερα από 2500 χρόνια πριν. |
|
Akr 631. Το Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς (Λεπτομέρεια άκρου ποδιού Τιτάνα) |
|
Akr 631. Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς: Η μορφή ενός Τιτάνα |
|
Akr 631. Το Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς |
|
Akr 631. Το Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς
Η φωτογραφία είναι από την ίδια αίθουσα (Αίθουσα 5) και δείχνει την Κόρη του Αντήνορα και τα δύο άλογα που κατά μία θεωρία κοσμούσαν το κέντρο του Ανατολικού Αετώματος του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς, όπως φαίνεται στην ακόλουθη φωτογραφία. |
|
Akr 631. Το Ανατολικό Αέτωμα του Αρχαϊκού Ναού της Αθηνάς
Αυτή η φωτογραφία περιγράφει πώς ήταν τοποθετημένα τα αγάλματα των αλόγων στο Ανατολικό Αέτωμα, σύμφωνα με μερικούς ερευνητές. |
|
Επιλέξτε σελίδα του Άλμπουμ:
|
|
