Windmills Travel Ταξίδι και Τουρισμός

Αίθουσα 4 (IV): Οι Αρχαϊκοί Ιππείς

Αρχαϊκοί ιππείς στην Ακρόπολη

Ένα σημαντικό είδος αναθήματος στο ιερό της Αθηνάς στα αρχαϊκά χρόνια είναι τα αγάλματα ιππέων. Οι λόγοι της ανάθεσής τους δεν είναι γνωστοί. Ίσως ήταν αφιερώματα της τάξης των ιππέων, δηλ. της δεύτερης ανώτερης τάξης στην αθηναϊκή κοινωνία των αρχαϊκών χρόνων. Η παρουσία τους στην Ακρόπολη συνδέεται με την λατρεία της Αθηνάς ως Ιππίας, υπόσταση με την οποία η θεά λατρευόταν στην Αττική, πιθανώς και στην Ακρόπολη.

Οι ιππείς είναι μονόλιθοι, από νησιωτικό ή πεντελικό μάρμαρο, και ορισμένοι έχουν πρόσθετα κομμάτια από επιδιόρθωση. Η μορφή τους, εκτός από διαφορές στις αναλογίες, παρουσιάζει ιδιαίτερα γνωρίσματα: είναι αγένειοι ή γενειοφόροι, γυμνοί ή ντυμένοι με χιτώνα ή ανατολίτικα ενδύματα και σανδάλια που αποδίδονται με χρώματα. Ο τρόπος που ιππεύουν ποικίλει: κάθονται κοντά στο λαιμό ή στο μέσο της ράχης του ζώου, με τα σκέλη κολλητά στην κοιλιά του ή ανοικτά προς τα έξω.

Η ανασυναρμολόγηση και συντήρηση των Ιππέων

Από το 1992 έως το 1998 πραγματοποιήθηκαν εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των αρχαϊκών ιππέων στο εργαστήριο γλυπτών του Μουσείου.
Ο ιππέας αρ. 1359: Το άλογο αποτελούνταν από δύο γνωστά σύνολα που συντηρήθηκαν. Μετά την αποκόλληση, τον καθαρισμό και την στερέωση των θραυσμάτων, έγινε συγκόλληση με λευκό τσιμέντο και συνδέσμους τιτανίου στις υπάρχουσες οπές. Στην πορεία της έρευνας, προστέθηκαν και δύο νέα θραύσματα στον κορμό του αλόγου, ένα από τα οποία συνέδεσε τα δύο σύνολα, και ο μηρός του ιππέα συγκολλήθηκε στη θέση του. Με βάση το κόσμημα της παρυφής του χιτώνα επιβεβαιώθηκε η απόδοση και θραύσματος από τον κορμό του ιππέα, με όμοια διακόσμηση, που όμως δεν είναι συνέχεια κανενός σωζώμενου τμήματος. Το άγαλμα στήθηκε σε τσιμέντινους πεσσούς: το πρόσθιο τμήμα με μηχανικό σύστημα στο λαιμό και το πίσω με μεταφορά της επιφάνειας θραύσης σε εκμαγείο. Έτσι είναι δυνατή η αποσύνδεση του έργου για προσθήκη νέων θραυσμάτων.
Ο Πέρσης ιππέας: Στον ιππέα, από τον οποίο ήταν εκτεθειμένο μόνο το πρόσθιο μέρος, παλαιότερα είχε αποδοθεί ένα πίσω σκέλος αλόγου. Κατά την πρόσφατη έρευνα ολόκληρο το πίσω μέρος του αλόγου συγκολλήθηκε από ένα θραύσμα σκέλους που αποσυσχετίστηκε από τον ιππέα Rampin, ένα μικρότερο που συνέδεσε τα σκέλη με τον αριστερό γλουτό και δύο θραύσματα των γλουτών του ζώου. Επιπλέον συγκολλήθηκε το πρόσθιο δεξί του πόδι. Μετά την συντήρηση από τις επεμβάσεις που είχαν προηγηθεί, το τμήμα αυτό στήθηκε σε βάση, χωρίς συνδέσμους και συγκολλητικό υλικό, με τη μέθοδο μεταφοράς των επιφανειών θραύσης σε τσιμέντινο συμπλήρωμα.
Η σύγκριση με το πρόσθιο τμήμα του Πέρση, ως προς την ποιότητα του μαρμάρου, τη διάβρωση, την πλαστική και τις μετρήσεις, έδειξε πως επρόκειτο για το ίδιο έργο. Ακολούθησε η επίπονη εργασία της συντήρησης του πρόσθιου τμήματος του ιππέα από την παλαιότερη επέμβαση, δηλ. ένα μεγάλο οπλισμό από ορειχάλκινες ράβδους στο στήθος του αλόγου και σιδερένιους συνδέσμους στις κνήμες του ιππέα. Μετά την αφαίρεση των συμπληρωμάτων γύψου και πηλού, της κόλλας Μάγιερ και των συνδέσμων, έγινε το στήσιμο του συνόλου. Συνάμα, ταυτίστηκαν και συγκολλήθηκαν δύο νέα θραύσματα στον λαιμό και την κοιλιά του αλόγου.
Τα δύο σύνολα και ο ιππέας στήθηκαν σε νέα βάση, με την εφαρμογή ορειχάλκινου μηχανικού συστήματος στο πρόσθιο και τσιμέντινο στήριγμα στο πίσω μέρος του αλόγου. Το κενό της κοιλιάς συμπληρώθηκε με πολυουρεθάνη και λεπτό στρώμα γύψου. Στο μεταξύ βρέθηκε σε λιθοσωρό και ταυτίστηκε θραύσμα από την κοιλιά, ιδιαίτερα σημαντικό, επειδή μαζί με άλλο υποψήφιο θραύσμα συνέδεσε τα δύο σύνολα, δίνοντας και το ακριβές μήκος του ζώου. Μετά την αποσύνδεση του γλυπτού, την τροποποίηση του μεταλλικού σκελετού και την πλήρωση των κενών τμημάτων του αλόγου με γύψινα συμπληρώματα που συγκρατούν τα πρωτότυπα τμήματα στη θέση τους, το έργο αποκαταστάθηκε για δεύτερη φορά και εκτίθεται σε πληρέστερη μορφή.

Akr 606. Ο Πέρσης Ιππέας

Ο τρίτος από τους μεγάλους Ιππείς αποκαλείται "Ο Πέρσης Ιππέας" εξαιτίας της ανατολίτικης αμφίεσής του: Χιτώνας με μανίκια με πολύχρωμα ανθέμια και μπατζάκια με σχέδια σε σχήμα ρόμβου. Θαύσματα των οπισθίων και του μέσου του αλόγου αναγνωρίστηκαν πρόσφατα στην αποθήκη και ανάμεσα στα διασκορπισμένα μαρμάρινα θραύσματα στην Ακρόπολη και συγκολλήθηκαν με το από πριν γνωστό κομμάτι του εμπρόσθιου μέρους του αλόγου, έτσι τώρα έχουμε ανασυστήσει ένα πολύ μεγαλύτερο κομμάτι από την γλυπτό του αλόγου.

Akr 606. O Πέρσης ιππέας (Πλήρες προφίλ)

Akr 606. Ο Πέρσης Ιππέας (Λεπτομέρεια μηρού)

Akr 606. Ο Πέρσης Ιππέας

Akr 590. Ο «Ιππέας Rampin»

Μαρμάρινο άγαλμα γυμνού ιππέα που φορεί στεφάνι νίκης από φύλλα δρυός ή αγριοσέλινου. Αντίθετα από το κεφάλι του αλόγου του που στρέφει προς τα δεξιά, ο ιππέας στρέφεται προς τα αριστερά σκύβοντας ελαφρά το κεφάλι. Aπό τα ωραιότερα έργα του 6ου αιώνα. Γύρω στα 550 π.Χ

Akr 590. Πορτρέτο του «Ιππέα Rampin»

Το 1936 ο Άγγλος αρχαιολόγος Η. Payne συνδύασε τον κορμό του ιππέα στο Μουσείο της Ακρόπολης με μία γενειοφόρο κεφαλή που ο G. Rampin είχε δωρήσει στο Λούβρο. Το κεφάλι της μορφής εδώ είναι γύψινο αντίγραφο του πρωτοτύπου. Το χαμογελαστό πρόσωπο, τα περίτεχνα σκαλισμένα μαλλιά και η γενειάδα δημιουργούν ένα εξαιρετικό σύνολο. Aπό τα ωραιότερα έργα του 6ου αιώνα. Γύρω στα 550 π.Χ

Ο "Ιππέας Rampin" : Πρωτότυπο του κεφαλιού στο Λούβρο

πηγή: www.louvre.or.jp

Akr 700. Μαρμάρινο άγαλμα ιππέα

Το περήφανο άλογό του σώζεται σχεδόν ολόκληρο, ενώ από τον ιππέα μόνο το κάτω μέρος του κορμού και τα σκέλη. Στο αριστερό του χέρι κρατούσε χάλκινο χαλινάρι και στα πόδια φορούσε σανδάλια με ζωγραφισμένα τα κορδόνια. Εξαιρετική σύνθεση, με καλογραμμένες καμπύλες και άψογα δουλεμένες τις λεπτομέρειες, π.χ. τα δάχτυλα του αριστερού ποδιού. Από τους ωραιότερους ιππείς του τέλους του 6ου αιώνα π.Χ.

Akr 700. Μαρμάρινο άγαλμα ιππέα (Λεπτομέρεια ποδιού)

Akr 1359. Μαρμάρινο άγαλμα ιππέα

Το άλογο αποτελείται από δύο μεγάλα σύνολα στα οποία συγκολλήθηκαν δύο νέα θραύσματα και ο μηρός του ιππέα. Με βάση το κόσμημα της παρυφής του χιτώνα επιβεβαιώθηκε η απόδοση και άλλου θραύσματος από τον κορμό του ιππέα με όμοια διακόσμηση. Οι δύο πλευρές του αλόγου είναι απολαξευμένες για εντοιχισμό, ίσως στο τείχος της Ακρόπολης. 520-510 π.Χ.

Ακρ 597. Ιππαλεκτρύων

Ιππέας που ιππεύει τον Ιππαλεκτρύονα, μυθικό ζώο σύνθετο από σώμα αλόγου και πετεινού. Το πρόσθιο τμήμα με το κεφάλι, το στήθος και τα πόδια είναι άλογο, ενώ το πίσω με τα φτερά και την ουρά, πετεινός. Ο ιππέας είναι λεπτόκορμος και κάθεται στον λαιμό του αλόγου γέρνοντας προς τα πίσω, καθώς εκείνο πετάει στον αέρα. Ίχνη της πολύχρωμης διακόσμησης διατηρούνται στη χαίτη και τα φτερά του ζώου, καθώς και στις έλικες του ανθεμίου που στηρίζει τα πόδια του. Το θέμα, γνωστό από την αγγειογραφία, είναι μοναδικό στην πλαστική. Αττικό έργο των χρόνων 510-500 π.Χ.

Το Παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα

Αίθουσα 4 (IV): Οι Αρχαϊκοί Ιππείς