Windmills Travel Ταξίδι και Τουρισμός

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας - Προϊστορική Συλλογή

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας θεωρείται ορθά ως το σπουδαιότερο και ένα από τα πλουσιότερα σε εκθέματα αρχαιολογικά μουσεία του κόσμου, σε ό,τι αφορά την Αρχαία Ελληνική Τέχνη.

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: Έκθεμα 624.
Χρυσή νεκρική προσωπίδα, γνωστή με τη
συμβατική ονομασία «προσωπίδα του
Αγαμέμνονα».

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στεγάζεται σε ένα πανέμορφο νεοκλασικό κτήριο, σχεδιασμένο από τον επιφανή Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλερ το 1889. Στεγάζει την πιο εντυπωσιακή ίσως συλλογή αρχαίων Ελληνικών θησαυρών σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο νεοκλασικός σχεδιασμός των εξωτερικών όψεων του κτηρίου έρχεται σε απόλυτη αρμονία με το πραγματικά κλασικό στιλ των αριστουργημάτων που στεγάζει. Μεταξύ αυτών είναι η συμβατικά αποκαλούμενη ολόχρυση "Μάσκα του Αγαμέμνονα" (συμβατικά, γιατί είναι 400 χρόνια παλαιότερη από την εποχή του Αγαμέμνονα και του Τρωικού Πολέμου) που ανακαλύφθηκε κατά τις ανασκαφές που πραγματοποίησε ο Ερρίκος Σλήμαν στην Ακρόπολη των αρχαίων Μυκηνών, ο χάλκινος "Μικρός Ιππέας" που σώθηκε από το ναυάγιο του Αρτεμισίου, παρά τις περιπετειώδεις συνθήκες της ανάσυρσής του από τα βάθη της θάλασσας, ο "Μηχανισμός των Αντικυθήρων", πραγματικό θαύμα της αρχαίας τεχνολογίας και μυστήριο για τους επιστήμονες από την ανάσυρσή του μέχρι και σήμερα, και μια τεράστια ποικιλία από εξαίρετα γλυπτά, αγγεία, έπιπλα και κοσμήματα από τους Νεολιθικούς μέχρι και τους Ρωμαϊκούς Χρόνους που προέρχονται από ανασκαφές σε όλη την Ελλάδα, από δωρεές και από κατασχέσεις αρχαιοτήτων που σώθηκαν την τελευταία στιγμή στην κατοχή αρχαιοκαπήλων.

Άλλα θαυμάσια εκθέματα του Μουσείου περιλαμβάνουν:

Προϊστορικά αντικείμενα και ερείπια
Γλυπτά
Κεραμικά και προϊόντα μικρογλυπτικής
Μπρούτζινα γλυπτά
Αντικείμενα Αιγυπτιακής τέχνης

Ώρες Λειτουργίας του Μουσείου: Δευτέρα 13:00 - 19:30,
Τρίτη-Κυριακή 08:30 - 15:00
Τηλέφωνο: 210/821 7717, Διεύθυνση: 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) 44, Αθήνα

Αίθουσα 4 / Μυκηναϊκός Πολιτισμός / Μυκήνες / Τοιχογραφίες

Η τέχνη της τοιχογραφίας εμφανίζεται στην μινωική Κρήτη και συνδέεται στενά με την αρχιτεκτονική των ανακτόρων. Η μεγάλη ζωγραφική είναι τέχνη επίσημη και εξασκείται από καλλιτέχνες που εργάζονται στην υπηρεσία του άνακτα. Τα θέματα προέρχονται από τον κόσμο της φύσης ή απεικονίζουν τις θρησκευτικές τελετουργίες της αυλής. Μετά την εγκατάσταση των Μυκηναίων στο τέλος του 15ου αι. π.Χ. στα ανάκτορα της Κνωσού στην Κρήτη και την ανέγερση των μυκηναϊκών ανακτόρων στις Μυκήνες, την Τίρυνθα, τη Θήβα και την Πύλο, η τέχνη της τοιχογραφίας διαδίδεται στην κυρίως Ελλάδα. Ο ζωγράφος χρησιμοποιεί φυσικά, γήινα χρώματα, κυρίως από οξείδια μετάλλων, για τη βαφή που απλώνεται σε υγρό ασβεστοκονίαμα.

Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι τοιχογραφίες, που κάλυπταν τους τοίχους των δωματίων του Θρησκευτικού Κέντρου στο νοτιοδυτικό τμήμα της Ακρόπολης των Μυκηνών, κοντά στον Ταφικό Κύκλο Α, τον 13ο αι. π.Χ. Η διακόσμηση των χώρων περιλάμβανε παράσταση προσφορών σε γυναικεία θεότητα και οκτώσχημες ασπίδες, σύμβολο πολεμικής θεότητας.

Γενική άποψη της μεγάλης Προθήκης όπου εκτίθενται Τελετουργικά πήλινα και λίθινα σκεύη (δεξιά), δείγματα εικονιστικής κεραμικής (αριστερά) και μία εκ των δύο τοιχογραφιών με αναπαράσταση οκτώσχημης ασπίδας.

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: Η Προθήκη με την δεύτερη οκτώσχημη ασπίδα

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: Η Προθήκη με τις υπόλοιπες τοιχογραφίες από τις Μυκήνες

Η τοιχογραφία της δεύτερης οκτώσχημης ασπίδας της προηγούμενης φωτογραφίας μόλις διακρίνεται στην κάτω δεξιά γωνία.

11670. Τοιχογραφία της «Μυκηναίας». Η σοβαρή και μεγαλοπρεπής έκφραση του προσώπου φανερώνει την επισημότητα της στιγμής και το κύρος της θεότητας που δέχεται τις προσφορές των πιστών, όπως το περιδέραιο που κρατά.

Το ένδυμα της αποτελείται από δύο μέρη: ένα διάφανο πουκάμισο που αφήνει να διακρίνεται το στήθος και ένα περικόρμιο με κοντά μανίκια. Εντυπωσιάζει η περίτεχνη κόμμωση και ο πλούτος των κοσμημάτων (περιδέραια και βραχιόλια).

11670. Τοιχογραφία της «Μυκηναίας» (Κοντινότερη λήψη)

Το ένδυμα της αποτελείται από δύο μέρη: ένα διάφανο πουκάμισο που αφήνει να διακρίνεται το στήθος και ένα περικόρμιο με κοντά μανίκια. Εντυπωσιάζει η περίτεχνη κόμμωση και ο πλούτος των κοσμημάτων (περιδέραια και βραχιόλια).

11651. Τοιχογραφία γυναικείας μορφής, τμήμα της πομπής που κατευθύνεται προς τη θεά μεταφέροντας δώρα.

Το κομψό κεφάλι εικονίζεται σε κατατομή, ενώ το σώμα κατ’ ενώπιον. Στο υψωμένο αριστερά χέρι κρατά άνθος κρίνου, προσφορά προς τη θεότητα.

11635, 11636. Δύο θραύσματα τοιχογραφίας τα οποία ανήκουν στην ίδια σύνθεση.

Απεικονίζεται καθιστή θεά (διακρίνεται το ένα της πόδι πάνω σε υποπόδιο) που κρατά στο χέρι της γυναικείο ειδώλιο, προσφορά των λάτρεων (ανάθημα). Μοναδική στο είδος της παράσταση, που υποδεικνύει τη χρήση των πολυπληθών γυναικείων πήλινων ειδωλίων που ανευρίσκονται στα μυκηναϊκά ιερά.

11635. Ένα από τα δύο θραύσματα της προηγούμενης φωτογραφίας. Απεικονίζεται καθιστή θεά με το ένα της πόδι πάνω σε υποπόδιο.

11636. Το δεύτερο από τα θραύσματα της σχετικής φωτογραφίας: γυναικείο ειδώλιο, προσφορά των λάτρεων (ανάθημα).

1015, 2665. Θραύσμα τοιχογραφίας από την οικία της Αναβάθρας στην Ακρόπολη των Μυκηνών (1015) και Θραύσμα τοιχογραφίας με παράσταση δαιμόνων, ίσως από σκηνή κυνηγίου (2665)

Λεπτομέρειες στις επόμενες δύο φωτογραφίες...

1015. Θραύσμα τοιχογραφίας από την οικία της Αναβάθρας στην Ακρόπολη των Μυκηνών, 14ος αι. π.Χ.

Εικονίζονται τρεις γυναίκες που κοιτούν προς τα έξω, από τα παράθυρα καταστόλιστου κτιρίου. Ο εορταστικός χαρακτήρας της σκηνής και οι χειρονομίες θαυμασμού και έκπληξης των γυναικών δηλώνουν ότι παρακολουθούν ένα τελετουργικό θέαμα.

2665. Θραύσμα τοιχογραφίας με παράσταση δαιμόνων, ίσως από σκηνή κυνηγίου.

Εικονίζονται τρεις λεοντοκέφαλοι δαίμονες να βαδίζουν προς τα δεξιά κρατώντας ανάφορο από το οποίο θα κρέμονταν θηράματα. Η σχηματική απόδοση της κεφαλής τούς έδωσε τον χαρακτηρισμό «ονοκέφαλοι». Ο τύπος του δαίμονα κατάγεται από την Αίγυπτο και συνήθως συνδέεται με τις τελετουργίες της βλάστησης.

11672,11671. Τοιχογραφίες με παράσταση οκτώσχημης ασπίδας.

Στην επιφάνεια των ασπίδων τα διακοσμητικά θέματα δηλώνουν το δέρμα της αγελάδας από το οποίο κατασκευάζονταν οι ασπίδες. Στο μέσο ιμάντες για την ανάρτηση της ασπίδας. Η οκτώσχημη ασπίδα, όπλο αμυντικό, φαίνεται ότι είναι το σύμβολο της πολεμικής θεάς. Το θέμα απαντά για πρώτη φορά στη μεγάλη ζωγραφική των Μυκηνών, είναι όμως γνωστό διακοσμητικό θέμα στη μυκηναϊκή μικροτεχνία, όπου ομοιώματα οκτώσχημης ασπίδας παράγονται σε χρυσό, ελεφαντόδοντο ή ημιπολύτιμους λίθους.

11672,11671. Τοιχογραφίες με παράσταση οκτώσχημης ασπίδας (Λεπτομέρεια)

Στην επιφάνεια των ασπίδων τα διακοσμητικά θέματα δηλώνουν το δέρμα της αγελάδας από το οποίο κατασκευάζονταν οι ασπίδες. Στο μέσο ιμάντες για την ανάρτηση της ασπίδας. Η οκτώσχημη ασπίδα, όπλο αμυντικό, φαίνεται ότι είναι το σύμβολο της πολεμικής θεάς. Το θέμα απαντά για πρώτη φορά στη μεγάλη ζωγραφική των Μυκηνών, είναι όμως γνωστό διακοσμητικό θέμα στη μυκηναϊκή μικροτεχνία, όπου ομοιώματα οκτώσχημης ασπίδας παράγονται σε χρυσό, ελεφαντόδοντο ή ημιπολύτιμους λίθους.

11672,11671. Τοιχογραφίες με παράσταση οκτώσχημης ασπίδας (Μεγαλύτερη λεπτομέρεια)

Στην επιφάνεια των ασπίδων τα διακοσμητικά θέματα δηλώνουν το δέρμα της αγελάδας από το οποίο κατασκευάζονταν οι ασπίδες. Στο μέσο ιμάντες για την ανάρτηση της ασπίδας. Η οκτώσχημη ασπίδα, όπλο αμυντικό, φαίνεται ότι είναι το σύμβολο της πολεμικής θεάς. Το θέμα απαντά για πρώτη φορά στη μεγάλη ζωγραφική των Μυκηνών, είναι όμως γνωστό διακοσμητικό θέμα στη μυκηναϊκή μικροτεχνία, όπου ομοιώματα οκτώσχημης ασπίδας παράγονται σε χρυσό, ελεφαντόδοντο ή ημιπολύτιμους λίθους.

11652. Θραύσμα τοιχογραφίας με παράσταση κρανοφόρου γυναικείας μορφής-θεότητας που κρατά γρύπα σε καλπασμό.

Το οδοντόφρακτο κράνος από χαυλιόδοντες αγριοχοίρου ανήκει στην τυπική εξάρτυση του μυκηναίου πολεμιστή και αναφέρεται στον Όμηρο. Ο Γρύπας, όπως έχουμε σε διάφορες σελίδες αναφέρει, ήταν φανταστικό ζώο με κεφάλι και φτερά αετού και σώμα λιονταριού και, ως σύμβολο εξουσίας, απαντά συχνά στην κρητομυκηναϊκή εικονογραφία, όπως στην αίθουσα του θρόνου των ανακτόρων της Κνωσού και της Πύλου.

2666. Πινακίδιο από ασβεστοκονίαμα με λατρευτική σκηνή («Παλλάδιον»)

Στο κέντρο διακρίνεται γυναικεία μορφή με οκτώσχημη ασπίδα, προφανώς πολεμική θεότητα, πλαισιωμένη από δύο ιέρειες σε λατρευτική στάση. Ένας αμφίκοιλος βωμίσκος ανάμεσα στη θεά και την ιέρεια στα δεξιά υπογραμμίζει το λατρευτικό χαρακτήρα της πράξης. Η μορφή συνδέθηκε με την Παλλάδα Αθηνά των κλασικών χρόνων.

2666. Πινακίδιο από ασβεστοκονίαμα με λατρευτική σκηνή («Παλλάδιον» - Επεξηγηματικό σχεδίασμα)

Στο κέντρο διακρίνεται γυναικεία μορφή με οκτώσχημη ασπίδα, προφανώς πολεμική θεότητα, πλαισιωμένη από δύο ιέρειες σε λατρευτική στάση. Ένας αμφίκοιλος βωμίσκος ανάμεσα στη θεά και την ιέρεια στα δεξιά υπογραμμίζει το λατρευτικό χαρακτήρα της πράξης. Η μορφή συνδέθηκε με την Παλλάδα Αθηνά των κλασικών χρόνων