Αγγλικός Τομέας Ελληνικός Τομέας Εταιρικό Προφίλ Η Φιλοσοφία μας Γνώμες Πελατών Επικοινωνία Email Εργασία Αρχική Σελίδα
Gift Registries Ταξιδιωτικοί Οδηγοί Πολιτισμός
Ταξίδια στο Εξωτερικό
Ελληνικά Νησιά
Προορισμοί
Πιο ΔημοφιλείςΌλη η Ελλάδα
Εύρεση Προορισμού
Εύρεση Ξενοδοχείου
Όνομα
Search
Μακεδονία | Κοζάνη

Αρχοντικά της Σιάτιστας

Τα Αρχοντικά φτιάχτηκαν την εποχή της μεγάλης ακμής της Σιάτιστας, σημάδια αδιάψευστα της πλούσιας και πολύβουης ζωής της πόλης στους 18ο και 19ο αιώνες. Χτισμένα από συντεχνίες – τα περιπλανώμενα σινάφια ή ασνάφια– Ηπειρωτών και Μακεδόνων μαστόρων, τα σπίτια αυτά είναι γέννημα των αναγκών του τόπου και αντανακλούν ταυτόχρονα επιρροές από τις χώρες όπου, τόσο οι κτήτορές τους, όσο και οι κατασκευαστές τους, ταξίδεψαν. Τριάντα περίπου απ’ αυτά σώζονται ακόμη και σήμερα με εμφανή όμως τα σημάδια της εγκατάλειψης και των αυθαίρετων επισκευών και προσθηκών.

Είναι τριόροφα, με επιβλητική όψη, περίκτιστη δομή και πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο. Ισχυροί τοίχοι, με πολεμίστρες και ψηλά ‘παρατηρητήρια’ (τα σαχνισιά), επιβλητικές και ασφαλισμένες πόρτες, παράθυρα και σιδεριές. Μόνο ψηλά, τα πολύχρωμα ‘βιτρό’ και οι σοφατισμένοι (μερικοί ζωγραφισμένοι κιόλας) τοίχοι του δεύτερου ορόφου κάνουν τον επισκέπτη να υποψιαστεί τη μεγαλύτερη ομορφιά που κρύβουν στο εσωτερικό τους αυτές οι ‘αητοφωλιές’.

Τα αρχοντικά που έχουν διασωθεί μοιάζουν μεταξύ τους. Είναι ορθογώνια, σε σχήμα ‘Π’ ή ‘Γ’, και η πρόσοψή τους είναι μεσημβρινή. Πριν μπούμε, τα κοιτάμε από μικρή απόσταση ακόμα μία φορά. Τα περιτριγυρίζουν ψηλοί αυλότοιχοι. Οι τοίχοι των ίδιων των σπιτιών είναι χτισμένοι με ασβεστολίθαρα και ξυλοδεσιές. Οι εξώπορτες είναι δίφυλλες, ενισχυμένες με ‘θυροκάρφια’. Χτυπάμε το ‘τσκαλιστήρι’, το ρόπτρο, το κουδούνι, και το πνεύμα των παλαιών αφεντικών του σπιτιού μας ανοίγει.

Μπαίνουμε στο ‘νουβρό’, δηλαδή την ξέσκεπη, υπαίθρια αυλή. Εδώ υπάρχει ο φούρνος, το μαγειριό, οι χώροι για τα ζώα και ίσως κάποιο πηγάδι ή στέρνα. Την εικόνα συμπλήρωναν πράσινοι κήποι με λουλούδια, γλάστρες και κληματαριές που περιέβαλαν το σπίτι. Νουβρό δεν είχαν όλα τα σπίτια. Από το νουβρό, και η θύρα που οδηγεί στο σπίτι είναι ενισχυμένη με θυροκάρφια και ασφαλισμένη εσωτερικά με αμπάρα, που λέγεται ‘διάδρομος’. Αυτή ο θύρα ανοίγει σε ένα χώρο, τη 'μεσιά' ή 'εμπατή', που είναι ο χώρος που γύρω του οργανώνεται η κυκλοφορία στο σπίτι. Η μεσιά αντιστοιχεί στα εστεγασμένα ταβλωτά των βυζαντινών σπιτιών, τα ‘δρύφρακτα’.

Στο ισόγειο (καμιά φορά ημιυπόγειο) είναι το ‘μαγαζί’ του σπιτιού, δηλαδή η αποθήκη για τα λάδια, τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, ή ακόμα και τα εμπορεύματα που εμπορευόταν ο νοικοκύρης, το ‘κατώι’ με τα ‘βαγένια’, δηλαδή τα βαρέλια του κρασιού, το ‘πουστάβι’, όπου θα πατηθούν τα σταφύλια και θα βγει ο μούστος. Δύο σκάλες οδηγούν, η δεξιά στον πρώτο όροφο, το ‘μετζοπάτωμα’, (με το 'ηλιακό' και τα 'χειμωνιάτικα') και η αριστερή στο δεύτερο πάτωμα (που λέγεται 'όροφος'). Ανεβαίνοντας τη δεξιά πέτρινη σκάλα βρισκόμαστε σε έναν ανοιχτό διάδρομο, που περιβάλλει από τρεις πλευρές τη μεσιά, σαν εσωτερικός εξώστης, και φέρει προστατευτικά κάγκελα. Στο διάδρομο αυτό βγαίνουν τα δωμάτια του πρώτου ορόφου, τα οποία καταλαμβάνουν τις τέσσερις γωνίες του. Είναι τα χειμωνιάτικα δωμάτια, οι ‘οντάδες’, με τα μεγάλα ντιβάνια σε σχήμα ‘Π’, τα ‘μεντερλίκια’ ή ‘μιντέρια’. Στη βορεινή πλευρά, ανάμεσα στα δωμάτια και ένα σκαλί ψηλότερα, υπάρχει χώρος επενδυμένος, ακόμα και στο ταβάνι, με ξύλο, ο ‘τηλιακός’ ή ‘ηλιακός’ ή ‘ντηλιακός’. Τα σανιδώματα του τοίχου καλύπτονται με πολύχρωμα σχέδια, μερικές φορές έκγλυφα, ενώ το ταβάνι είναι ξυλόγλυπτο. Ολόγυρα βλέπουμε σκαλιστά κάγκελα και λεπτές κολώνες που χωρίζου τον Ντηλιακό από το διάδρομο. Οι κολόνες συνδέονται στο πάνω μέρος τους με ελαφρά τόξα. Φως μπαίνει από δύο ή τρία παράθυρα. Εδώ, στον τηλιακό, το πιο ωραίο από τους χώρους του σπιτιού, οι νοικοκυραίοι δέχονταν τους επισκέπτες στις γιορτές.
 
Ας ανεβούμε τώρα από την αριστερά σκάλα, στον όροφο με τη μεγάλη σάλα που λέγεται 'ανώι'. Εδώ μας περιμένουν, στις τέσσερις γωνιές του σπιτιού, τα καλοκαιρινά δωμάτια, οι ‘μπας οντάδες’ και ο ‘καφέ-οντάς’. Προεξοχές που φωτίζονται από παράθυρα και από φεγγίτες με βιτρό, που λεγονται 'σαχνισιά', έχουν και το ανώι και τα μεσημβρινά δωμάτια. Ανάμεσα στους οντάδες που βρίσκονται αριστερά από το ανώι, μεσολαβεί διάδρομος που οδηγεί στο 'αναγκαίο', το οποίο κατά κανόνα εξωτερικά προεξέχει. Στο δεύτερο όροφο η διακόσμηση είναι επιβλητική, σε ένα πυκνό συνδυασμό διαφορετικών υλικών, χρωμάτων, ανεικονικών σχεδίων και παραστάσεων. Το φως που μπαίνει, και από τα παράθυρα αλλά και από τους πολύχρωμους φεγγίτες, πέφτει πάνω στα βαμμένα με ζωηρά χρώματα σανιδώματα των τοίχων, στα ζωγραφιστά ντουλάπια (‘μισάντρες’ ή ‘μεσάντρες’), στις πλούσιες παραστάσεις των τοίχων και στα ξυλόγλυπτα αλλά και ζωγραφισμένα με έντονα χρώματα ταβάνια. Ο όροφος αυτός είναι ο ωραιότερος και επιβλητικότερος του σπιτιού, γιατί είχε ως προορισμό να χρησιμοποιείται για χορούς και κοινωνικές εκδηλώσεις.

Τί παριστάνουν, τελοσπάντων, όλα αυτά τα σχέδια; Μοτίβα από την ελληνική Μυθολογία, εικόνες από τα ταξίδια των Σιατιστινών πραματευτάδων στα λιμάνια της Αδριατικής και της Μαύρης Θάλασσας, ζώα, φυτά, σκηνές από κυνήγι, και όλα αυτά (και πολλά άλλα), πλαισιωμένα από δέσμες λουλουδιών, αγγελάκια και πολλούς καρπούς της γης, σύμβολο πλούτου και υγείας.  Κάποιο επίγραμμα στο τζάμι, γιρλάντες, ρόδακες, ανθέμια. Και πάλι πανέρια, στεφάνια, γεωμετρικά σχήματα, κάποιος δικέφαλος αετός ή κάποιος σταυρός πάνω από τα τζάκια, και, στα ταβάνια, σκαλιστοί και χρωματιστοί τετράγωνοι, εξάγωνοι, κυκλικοί και ορθογώνιοι κουμπέδες ή ταβλάδες - που λέγονταν και νουφαλοί (=ομφαλοί).

Τί να έκρυβαν, άραγε, οι χρωματιστές μισάντρες; Τα ρούχα και τα υφαντά, τα στρωσίδια, και τις βελέντζες. Αλλά και τα τρόφιμα, τα γλυκά και τα σκεύη του νοικοκυριού. Και τα φλουριά και τα κοσμήματα των νοικοκυραίων –αυτά μέσα σε αληθινές κρύπτες – και κάθε τι που καλό ήταν να μην είναι σε κοινή θέα. Εδώ κρύβονταν και οι άντρες σε στιγμές κινδύνου, ο δυνάστης είχε πάρει πλούσιο μπαχτσίς για να αφήνει τον κόσμο στην ησυχία του, αλλά τα γυρίσματα των καιρών έκρυβαν κινδύνους. Μερικοί μάλιστα λένε πως γι’ αυτό ονομάστηκαν έτσι, μισάντρες, μεσάντρες, γιατί είχαν μέσα κάποιον άντρα! Υπάρχουν και παραδόσεις πως μέσα από αυτές ξεκινούσαν λαγούμια περίπλοκα που οδηγούσαν τον κυνηγημένο στην ασφάλεια κάποιας από τις διπλανές αυλές ή στους παρακάτω δρόμους.

Από τα Αρχοντικά που έχουν διασωθεί, ορισμένα έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα. Τί σημαίνει «διατηρητέα» για την κοινή λογική και τί για το κράτος δεν είναι αναγκαστικά το ίδιο πράγμα. Για τις αρχές μπορεί να σημαίνει πως το κτήριο θα αφεθεί να πέσει μόνο του, κάτω από το βάρος των αιώνων και της εγκατάλειψης. Κάποιος Υπουργός Πολιτισμού ή κάποιος Γενικός Γραμματέας στο παρελθόν έστερξαν, για κάποιο λόγο, να χρυσοπληρώσουν το ακίνητο που ήταν, έτσι και αλλιώς, άχρηστο για τους ιδιοκτήτες του. Επειδή, όμως, αυτές οι εξαγορές δεν γίνονται στα πλαίσια κάποιου αυστηρού προγραμματισμού, η λογική του "Πάρτο και άστο να υπάρχει" συνήθως, εκ των πραγμάτων, καταλήγει στο "Πάρτο και άστο να καταρρέει"!  Βλέπετε χρειάζεται να διαθέσεις πόρους για να συντηρήσεις και να αναδείξεις ένα Αρχοντικό!

Όπως και αν είναι, ας επισκεφθούμε τα περήφανα αυτά κτίσματα και ας ενώσουμε τη φωνή μας υπέρ της διάσωσής τους. Ανάμεσα σε αυτά, τα πιο ονομαστά είναι ‘της Πούλκως, ή αρχοντικό Πουλκίδη’, ‘του Νερατζόπουλου’ και ‘του Μανούση’. Χτίστηκαν, και τα τρία, στα μέσα του 18ου αιώνα. Το πρώτο είναι στον κάτω συνοικισμό, στη Γεράνεια, το δεύτερο στην πλατεία «Τρία Πηγάδια», στη Χώρα, και το τρίτο βρίσκεται στην περιοχή Μπούνος στη Χώρα. Τα αρχοντικά Χατζημιχαήλ (ιδιοκτησίας Κανατσούλη-Τζώνου) και της κυρά-Σανούκως, είναι, επίσης, άλλα τρία αρχοντικά που αξίζει κανείς να επισκεφθεί, όπως και αρκετά άλλα. Ανάμεσα σε αυτά, ακόμα και αν οι τοπικές αρχές (για δικούς τους λόγους) σας αποθαρρύνουν, αξίζει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε και το καύχημα του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου "Μαρκίδες Πούλιου" (γι' αυτούς γράφουμε και αλλού): μιλάμε για το "αρχοντικό" του Δόλγκηρα, ένα υψηλής αισθητικής πολιτισμικό μουσείο, με αντικείμενα όλα εποχής! Το κτήριο σώθηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή από τα νύχια της εγκατάλειψης! Τα παιδιά του Συλλόγου θα σας ξεναγήσουν με μεγάλη τους ευχαρίστηση. Αν δεν τα καταφέρετε, δεν πειράζει, υπάρχει και το σχετικό Άλμπουμ μας!


Στη Σιάτιστα σήμερα υπάρχουν 60 αντιπροσωπευτικά αρχοντικά. Σε διαφορετικό σημείο εγκατάλειψης, μερικά από αυτά σώθηκαν και συντηρούνται, άλλα πάλι καταρρέουν σιγά-σιγά. Ο τοπικός Πολιτιστικός Σύλλογος Μαρκίδες Πούλιου έχει διασώσει το Αρχοντικό Δόλγκηρα και το έχει συντηρήσει παραδειγματικά. Μερικά είναι επισκέψιμα, της Πούλκως, του Νερατζόπουλου, του Αργυριάδη-Μαλιόγκα, του Δόλγκηρα κ.α. που θα αναφέρουμε πιο κάτω. Και αυτά όμως έχουν ανάγκη για πολύ περισσότερους πόρους από όσους διαθέτουν οι αρμόδιοι φορείς. Αυτό το άλμπουμ ας θεωρηθεί μια προσπάθεια να γίνει ευρύτερα γνωστή η επιβλητική ομορφιά αυτών των αρχοντικών, ώστε να δημιουργηθεί το κλίμα συμπάθειας που θα λειτουργήσει ως παράγοντας πίεσης σε αυτούς που είναι υπεύθυνοι για την συντήρηση αυτών των Μνημείων Λαϊκής Τέχνης. Ας αναφέρουμε εδώ και τον κίνδυνο που καραδοκεί και εδώ, όπως παντού αλλού στην πατρίδα μας, από την μεριά των κοντόφθαλμων "συμπατριωτών" μας, αυτών που από καιρό έχουν προσκυνήσει τον Μαμωνά (που το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε για να διαφοροποιηθούμε από τη στάση τους είναι το να βάλουμε τη λέξη σε εισαγωγικά), που, στο όνομα ή με το άλλοθι του εκσυγχρονισμού, κραυγάζουν εδώ και καιρό το "να πέσουν τα παλιόσπιτα"!

Παραθέτουμε εδώ ένα κατάλογο από 24 αρχοντικά, που είναι αυτά που θα μπορούσαν ευκολότερα να σωθούν, ξεκινώντας από την σχετικά καλύτερη κατάσταση στην οποία βρίσκονται, και ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς. Αυτά είναι:
  • Του Ναούμ Νεράντζη ή Μουσταφά

  • Της Πούλκως ή Πουλκίδη

  • Του Ν. Χατζημιχαήλ ή Κανατσιούλη

  • Της Φράγκαινας ή Σασσόπουλου

  • Του Μαλιόγκα ή Αργυριάδη

  • Του Κωτούλα

  • Του Λούκα

  • Του Πάλκου

  • Του Λιούταρη

  • Του Πάικου

  • Του Τζιουρά

  • Της Σανούκως

  • Του Τζώνου

  • Του Γκερεχτέ

  • Του Αλεξίου

  • Tου Μανούση

  • Του Βοϊδομάτη

  • Του Κερατζή

  • Του Γράβα

  • Του Δόλγκηρα (σχεδόν όλη η εργασία έχει γίνει αλλά παραμένει το θέμα της συντήρησης και, δευτερευόντως, του ιδιοκτησιακού καθεστώτος)

  • Του Πουλουγιάννη

  • Του Μουχτάρη

  • Του Τράχου

  • Του Τσίτσα


Το ΄Αλμπουμ με τις φωτογραφίες από τα Αρχοντικά θα εμπλουτίζεται συνεχώς στο προσεχές μέλλον, γι' αυτό σημειώστε τη σελίδα στα 'Αγαπημένα' σας για να μας ξαναβρείτε εύκολα!
(Φωτογραφίες: Μιχάλης Τζιώτης)

Επιλέξτε σελίδα του Άλμπουμ:


Μπορείτε να μεγεθύνετε τις φωτογραφίες κάνοντας κλικ.

Το Αρχοντικό της Πούλκως

Χτίστηκε to 1752 από τον έμπορο Θωμά Εμμανουηλίδη, ο οποίος έκανε εμπόριο καπνού στη Βιέννη. Αργότερα το αρχοντικό αγοράστηκε από το Λάζαρο Πουλκίδη, ο οποίος το προίκισε στην κόρη του Ελένη και το έδωσε στο γαμβρό του Αναστάσιο Πουγγία. Bρίσκεται στην Κάτω Σιάτιστα, τη Γεράνεια. Το αρχοντικό έχει ευρύχωρο «νουβρό» (αυλή), πλακοστρωμένο με τετράγωνες μαρμάρινες πλάκες, που προκαλεί ωραία εντύπωση στους επισκέπτες. Το αρχοντικό ακόμα επιβάλλεται εξωτερικά με το τεράστιο μέγεθός του και εσωτερικά με την άνετη διάταξη του χώρου και τα πολυάριθμα σκαλιστά του. Ωραιότατη διακόσμηση έχει και ένας ανοιχτός ηλιακός χώρος στο πρώτο πάτωμα. Το δεύτερο πάτωμα παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Υπάρχουν σε αυτό δωμάτιο υποδοχής («Ο Μπας Οντάς»), με τζάκι άριστης κατασκευής, κόγχες ανθοδοχεία, φρουτιέρες, όλα χρωματιστά, και ένα πλήθος στεφάνια και γιρλάντες που στολίζουν την σκούφια του. Το Αρχοντικό ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και είναι επισκέψιμο. Θα ήταν, βέβαια, ωραιότερο, αν η συντήρησή του δεν πήγαινε με ρυθμούς ...χελώνας και αν κάποιος φρόντιζε να απομακρυνθεί η ...σκόνη που έχει σκεπάσει ό.τι δεν ακουμπούν οι επισκέπτες και που είναι πολύ ορατή στις φωτογραφίες μας.


Της Πούλκως: Αυλόθυρα

Της Πούλκως: Αυλόθυρα
Της Πούλκως: Πινακίδα πάνω στην αυλόθυρα

Της Πούλκως: Πινακίδα πάνω στην αυλόθυρα


Το κινητό τηλέφωνο του φύλακα είναι γραμμένο με το χέρι!
Της Πούλκως: Πίσω εξωτερική όψη

Της Πούλκως: Πίσω εξωτερική όψη


Φαίνονται καθαρά τα τρία προεξέχοντα δοκάρια, που πάνω τους στηριζόταν το Αναγκαίο, η τουαλέτα. Σύμφωνα με τις περί υγιεινής απόψεις της εποχής, έπρεπε να είναι εκτός του κυρίως κτηρίου.
Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη

Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη


Η σκαλωσιά είναι κυρίως για λόγους στήριξης του κτηρίου, απομεινάρι κάποιων μικρών εργασιών συντήρησης στο παρελθόν.
Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη. Παράθυρα με βιτρό.

Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη. Παράθυρα με βιτρό.
Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη. Παράθυρο με βιτρό.

Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη. Παράθυρο με βιτρό.


Λεπτομέρεια από τα παράθυρα της προηγούμενης φωτογραφίας
Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη. Παράθυρο με βιτρό.

Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη. Παράθυρο με βιτρό.
Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη. Ποίκιλμα στον τοίχο

Της Πούλκως: Μεσημβρινή εξωτερική όψη. Ποίκιλμα στον τοίχο
Της Πούλκως: Εξωτερική άποψη

Της Πούλκως: Εξωτερική άποψη
Της Πούλκως: Άποψη του Αρχοντικού από το νουβρό

Της Πούλκως: Άποψη του Αρχοντικού από το νουβρό
Της Πούλκως: Το έτος της αποπεράτωσης του αρχοντικού ζωγραφισμένο στο ανώι, στη δυτική του εξωτερική όψη

Της Πούλκως: Το έτος της αποπεράτωσης του αρχοντικού ζωγραφισμένο στο ανώι, στη δυτική του εξωτερική όψη
Της Πούλκως: Βαγένια στο κατώι

Της Πούλκως: Βαγένια στο κατώι
Της Πούλκως: Διακόσμηση οροφής

Της Πούλκως: Διακόσμηση οροφής
Της Πούλκως: Τετραγωνικός διακοσμητικός Ομφαλός οροφής

Της Πούλκως: Τετραγωνικός διακοσμητικός Ομφαλός οροφής


Είναι ξυλόγλυπτος. Οι 'Ομφαλοί', τετραγωνικοί, ορθογώνιοι, πεντα- και εξαγωνικοί, είναι το διακοσμητικό μοτίβο στο κέντρο της οροφής. Μερικές φορές κρέμονται εδώ ξυλόγλυπτα φρούτα, οιωνός αφθονίας.
Της Πούλκως: Διακόσμηση ταβανιού και τοίχου

Της Πούλκως: Διακόσμηση ταβανιού και τοίχου
Της Πούλκως: Παλιότερη φωτογραφία, πριν τοποθετηθούν οι σκαλωσιές.

Της Πούλκως: Παλιότερη φωτογραφία, πριν τοποθετηθούν οι σκαλωσιές.
Της Πούλκως: Διακόσμηση τοίχου

Της Πούλκως: Διακόσμηση τοίχου
Της Πούλκως: Τυλιχτική μηχανή νήματος, στον ντηλιακό

Της Πούλκως: Τυλιχτική μηχανή νήματος, στον ντηλιακό
Της Πούλκως: Παράθυρο βιτρό

Της Πούλκως: Παράθυρο βιτρό


Το παράθυρο της 6ης φωτογραφίας, όπως φαίνεται από μέσα.
Της Πούλκως: Δεύτερο παράθυρο με βιτρό

Της Πούλκως: Δεύτερο παράθυρο με βιτρό


Είναι ένα από τα δύο παράθυρα της 5ης φωτογραφίας
Της Πούλκως: Επιβλητική οροφή

Της Πούλκως: Επιβλητική οροφή
Της Πούλκως: Εντυπωσιακή διακόσμηση τζακιού

Της Πούλκως: Εντυπωσιακή διακόσμηση τζακιού


Φτιαγμένη από γύψο, είναι η πιο εντυπωσιακή από όλες τις διακοσμήσεις τζακιών στα αρχοντικά της Σιάτιστας
Της Πούλκως: Εντυπωσιακή διακόσμηση του τζακιού (Φωτογραφία από εμπρός)

Της Πούλκως: Εντυπωσιακή διακόσμηση του τζακιού (Φωτογραφία από εμπρός)
Της Πούλκως: Το πιο εντυπωσιακό τζάκι απ' όλα τα αρχοντικά της Σιάτιστας

Της Πούλκως: Το πιο εντυπωσιακό τζάκι απ' όλα τα αρχοντικά της Σιάτιστας
Της Πούλκως: Ομφαλός διακόσμησης ορφής

Της Πούλκως: Ομφαλός διακόσμησης ορφής
Της Πούλκως: Ο ίδιος ομφαλός (Λεπτομέρεια)

Της Πούλκως: Ο ίδιος ομφαλός (Λεπτομέρεια)
Της Πούλκως: Απίστευτης λεπτομέρειας διακόσμηση των ντουλαπιών (Μισάντρες)

Της Πούλκως: Απίστευτης λεπτομέρειας διακόσμηση των ντουλαπιών (Μισάντρες)
Της Πούλκως: Τσιατμάς, Τεχνική δόμησης των επάνω ορόφων

Της Πούλκως: Τσιατμάς, Τεχνική δόμησης των επάνω ορόφων


Τα μακεδονικά αρχοντικά είχαν τον ισόγειο όροφο κτισμένο από πέτρα με πολύ ανθεκτική τοιχοδομία. Ο δεύτερος και τρίτος όροφος ήταν από ελαφρύ και αντισεισμικό υλικό, τον τσιατμά. Συστατικά του ήταν ξύλινα δοκάρια, καλάμι, μικρά κομματάκια ξύλο, σανός και λάσπη. Επάνω εδώ έπεφτε ο σοβάς, εσωτερικά και εξωτερικά. Εδώ φαίνεται καθαρά αυτός ο τρόπος τοιχοδομίας.
Της Πούλκως: Εξαγωνικός ξυλόγλυπτος Ομφαλός οροφής

Της Πούλκως: Εξαγωνικός ξυλόγλυπτος Ομφαλός οροφής
Της Πούλκως: Και άλλο τζάκι, αυτό με διακόσμηση από ζωγραφιστά πλακίδια γυαλιού.

Της Πούλκως: Και άλλο τζάκι, αυτό με διακόσμηση από ζωγραφιστά πλακίδια γυαλιού.


Τα γυάλινα πλακίδια ζωγραφίζονταν από το μέσα μέρος και μετά τοποθετούνταν στη θέση τους
Της Πούλκως: Το ίδιο τζάκι, με ορατά τα 6 από τα 7 διακοσμητικά γυάλινα πλακίδια

Της Πούλκως: Το ίδιο τζάκι, με ορατά τα 6 από τα 7 διακοσμητικά γυάλινα πλακίδια
Της Πούλκως: Το τζάκι με διακόσμηση από ζωγραφιστά πλακίδια γυαλιού

Της Πούλκως: Το τζάκι με διακόσμηση από ζωγραφιστά πλακίδια γυαλιού


Λεπτομέρεια από ένα διακοσμητικό πλακίδιο.
Της Πούλκως: Μέρος της διακόσμησης του τοίχου και της οροφής

Της Πούλκως: Μέρος της διακόσμησης του τοίχου και της οροφής
Της Πούλκως: Διακόσμηση τοίχου με θέμα την Κωνσταντινούπολη.

Της Πούλκως: Διακόσμηση τοίχου με θέμα την Κωνσταντινούπολη.


Συχνά τα αρχοντικά διακοσμούνταν με εικόνες από πόλεις-μεγάλα εμπορικά κέντρα της Ευρώπης και των Βαλκανίων. Αν ο καλλιτέχνης δεν είχε επισκεφθεί ο ίδιος την πόλη, βασιζόταν σε λεπτομερείς περιγραφές ταξιδιωτών που είχαν πάει. Η Κωνσταντινούπολη δεν μπορούσε να λείπει!
Της Πούλκως: Γλυπτή διακόσμηση τοίχου

Της Πούλκως: Γλυπτή διακόσμηση τοίχου


Τις περισσότερες φορές η διακόσμηση των τοίχων γινόταν με ζωγραφική. Σε σπάνιες περιπτώσεις, όπως αυτή, η διακόσμηση ήταν γλυπτή.
Της Πούλκως: Ακόμα ένας από τους διακοσμητικούς Ομφαλούς

Της Πούλκως: Ακόμα ένας από τους διακοσμητικούς Ομφαλούς
Της Πούλκως: Ακόμα ένα από τα παράθυρα

Της Πούλκως: Ακόμα ένα από τα παράθυρα


Δε έλειπε το κουράγιο στους Σιατιστινούς. Εδώ ο Δικέφαλος, αλλού Σταυρός, στα παράθυρα ή τα τζάκια. Και αυτό πέντε δεκαετίες πριν την Επανάσταση και 150 τόσα χρόνια πριν την απελευθέρωση της πόλης τους από τον Τουρκικό ζυγό (4 Νοεμβρίου 1912).
Της Πούλκως: Διακοσμητικό γλυπτό στοιχείο μεταξύ δύο παραθύρων

Της Πούλκως: Διακοσμητικό γλυπτό στοιχείο μεταξύ δύο παραθύρων


Στο αριστερό παράθυρο διακρίνεται δικέφαλος αετός και στο δεξί ένας σταυρός
Της Πούλκως: Διακοσμητικό γλυπτό σχέδιο

Της Πούλκως: Διακοσμητικό γλυπτό σχέδιο
Της Πούλκως: Ρολόι τοίχου - αντίκα

Της Πούλκως: Ρολόι τοίχου - αντίκα


Φανταστείτε πόσο ωραιότερο θα έδειχνε αν νοιαζόταν το ΥΠΠΟ να πληρώσει κάποιον να το ξεσκονίσει! Η σκόνη βρίσκεται σε υπεραφθονία, όπου δεν ακουμπούν το χέρι τους οι επισκέπτες. Στα γλυπτά ποικίλματα των τοίχων και των οροφών είναι τόση που χαλάει ακόμα και τις φωτογραφίες!
Της Πούλκως: Εντοιχισμένα ντουλάπια με διακοσμημένα πορτάκια

Της Πούλκως: Εντοιχισμένα ντουλάπια με διακοσμημένα πορτάκια
Της Πούλκως: Ακόμα ένα διακοσμητικό σχέδιο

Της Πούλκως: Ακόμα ένα διακοσμητικό σχέδιο
Της Πούλκως: Καθημερινά εργαλεία και εξαρτήματα κρεμασμένα στη Μεσιά

Της Πούλκως: Καθημερινά εργαλεία και εξαρτήματα κρεμασμένα στη Μεσιά
Της Πούλκως: Ένα απο τα παράθυρα-βιτρό όπως φαίνεται απ' έξω

Της Πούλκως: Ένα απο τα παράθυρα-βιτρό όπως φαίνεται απ' έξω
Της Πούλκως: Είσοδος από την πίσω αυλή στο 'Μαγαζί' του Αρχοντικού

Της Πούλκως: Είσοδος από την πίσω αυλή στο 'Μαγαζί' του Αρχοντικού

Επιλέξτε σελίδα του Άλμπουμ: