Εξωτερικά της ΒΔ γωνίας του κτηρίου σώζεται η πελώρια μαρμάρινη βάση, βάρους περίπου 32 τόνων, πάνω στην οποία υψωνόταν ο Κολοσσός των Ναξίων, ένα τεράστιο άγαλμα του Απόλλωνα, ύψους 9 περίπου μέτρων, των αρχών του 6ου αι. π.Χ. Ο θεός παριστανόταν στον τύπο των κούρων, γυμνός, κατ' ενώπιον, με μακριά μαλλιά, στιβαρούς ώμους, και το αριστερό πόδι λίγο πιο μπροστά από το δεξί. Πιθανόν στα χέρια του κρατούσε τόξο και βέλη, ή τις τρεις Χαριστές. Στα κομμάτια που σώζονται διατηρούνται οι τρύπες για τη στερέωση των χάλκινων μαλλιών και της χάλκινης ζώνης. Τα λαμπερά μαλλιά του θεού ήταν ορατά από το πέλαγος, στη βάση του κατέληγε η πλατιά λεωφόρος των Λεόντων κι εδώ ολοκληρωνόταν το μακρύ ταξίδι των προσκυνητών. Ακόμα κι όταν το Ιερό κατακλύστηκε από κτήρια το κεφάλι του Απόλλωνα ήταν ορατό από παντού. Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, οι δυνατοί βοριάδες του Αιγαίου έριξαν κάποτε τον χάλκινο φοίνικα του Νικία πάνω στο άγαλμα, που σωριάστηκε στο έδαφος. Οι Νάξιοι το έστησαν και πάλι στη βάση του και τότε φαίνεται πως χάραξαν την νεότερη επιγραφή της δυτικής πλευράς: ΝΑΞΙΟΙ ΑΠΟΛΛΩΝΙ. Η επιγραφή στην ανατολική πλευρά της βάσης είνσι μία από τις αρχαιότερες ελληνικές επιγραφές: 'ΤΟ ΑΥΤΟ ΛΙΘΟ ΕΜΙ ΑΝΔΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΦΕΛΑΣ", δηλαδή "είμαι από τον ίδιο λίθο άγαλμα και βάση". Το 1445 ο Κυριακός ο Ανκωνίτης σχεδίασε τα σωζόμενα τμήματα του κΚολοσσού, ο οποίος, σύμφωνα με το σχέδιο του Κυριακού, ήταν στραμμένος προς το βορά, αντικρίζοντας τους προσκυνητές που κατέβαιναν στο λιμάνι του Σκαρδανά και διέσχιζαν τη λεωφόρο των Λεόντων για να καταλήξουν στην βάση του και τον Κερατώνα. Γύρω στο 1675 ένας Άγγλος καπετάνιος, ή ο Βενετός διοικητής της Τήνου έκοψε το κεφάλι του, το οποίο από τότε έχει εξαφανιστεί. Κάποτε προσπάθησαν να μεταφέρουν τα υπόλοιπα τμήματα χωρίς να τα καταφέρουν εξαιτίας του βάρους και τα εγκατέλειψαν μπροστά στο Αρτεμίσιο. Εκεί βρίσκονται σήμερα ο κορμός και η λεκάνη του αγάλματος, στο Βρετανικό Μουσείο είναι ένα τμήμα του αριστερού ποδιού, ενώ το αριστερό του χέρι είναι στο Μουσείο Δήλου (Παρακαλούμε δείτε το έκθεμα στην ειδική σελίδα για το Μουσείο της Δήλου αυτού του άλμπουμ).